Mechanizm Podzielonej Płatności

Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 62) wprowadziła do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U. z 2004 r., nr 54 poz., 535 z późniejszymi zmianami, dalej „Ustawa VAT”) tak zwany Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP, z ang. split payment).

Od momentu wprowadzenia nowego mechanizmu, kolejne zmiany rozszerzyły zakres stosowania MPP, a w niektórych obszarach nakazały jego obligatoryjne stosowanie.

Przepisy o MPP wymagają między innymi, aby każdy uczestnik obrotu gospodarczego weryfikował, czy zapłata za fakturę VAT otrzymaną od dostawcy powinna nastąpić przez wykorzystanie MPP. Skorzystanie z tej metody jest obowiązkowe przy płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku do Ustawy VAT w sytuacji, gdy kwota należności ogółem na wystawionej fakturze wynosi 15 000 złotych (piętnaście tysięcy złotych) lub więcej.

Jeśli płatnik korzysta z MPP, może dokonywać jednej płatności w systemie bankowości elektronicznej przy użyciu przelewu MPP, wskazując między innymi: numer faktury, kwotę brutto, kwotę podatku VAT i NIP odbiorcy. Może również zapłacić zbiorczo faktury wystawione w danym okresie przez jednego kontrahenta.

Okres nie może być krótszy niż jeden dzień i nie dłuższy niż jeden miesiąc. W takim przypadku w komunikacie przelewu MPP zamiast numeru faktury należy podać okres, w jakim opłacane faktury zostały wystawione. Po otrzymaniu polecenia przelewu w formacie MPP, systemy bankowe dokonują automatycznego rozdzielenia kwoty za nabyty towar lub usługę poprzez obciążenie dwóch odrębnych rachunków płatnika:

specjalnego rachunku VAT – kwotą VAT (lub do wysokości salda rachunku VAT w przypadku braku środków), przy czym kwota obciążenia rachunku VAT przekazywana jest na rachunek rozliczeniowy,
rachunku rozliczeniowego – kwotą brutto.

Płatność podzielona w taki sposób trafia do kontrahenta:

na rachunek rozliczeniowy – w zakresie podanym przez płatnika w komunikacie kwoty netto,
na rachunek VAT – w zakresie podatnym przez płatnika w komunikacie kwoty podatku VAT.

Środki zgromadzone na rachunku VAT można przeznaczyć między innymi na zapłatę podatku VAT, CIT, PIT, akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS.

Aby uwolnić środki zgromadzone na rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy konieczne jest złożenie wniosku do Urzędu Skarbowego.

Zwracamy także uwagę, że na podatników sprzedających towary lub świadczących usługi wskazane w załączniku do Ustawy VAT, jej przepisy nakładają obowiązek założenia w Polsce rachunku bankowego prowadzonego w złotówkach. Banki, w tym również HSBC Continental Europe (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce, mają obowiązek otwarcia jednego rachunku VAT do prowadzonego rachunku lub prowadzonych rachunków, co umożliwi korzystanie z MPP.

Jeśli zechcą Państwo przeanalizować wpływ prawa o MPP na Państwa działalność, sugerujemy kontakt z Państwa doradcą podatkowym.

Informacje ogólne dotyczące Mechanizmu Podzielonej Płatności (MPP)

Co to jest MPP?

Mechanizm Podzielonej Płatności wszedł w życie 1 lipca 2018 roku. Został on wprowadzony Ustawą z dnia 15 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy od podatku towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 62). Na mocy tej ustawy każdy bank otwiera jeden rachunek VAT w walucie złotych polskich dla wszystkich rachunków rozliczeniowych klienta prowadzonych w złotych polskich. Aby otworzyć więcej rachunków VAT dla rachunków rozliczeniowych, należy złożyć odrębną dyspozycję. Kolejne zmiany rozszerzyły zakres stosowania MPP, a w niektórych obszarach przewidują jego obligatoryjne stosowanie.
Na czym polega MPP?

Mechanizm Podzielonej Płatności zakłada automatyczne rozdzielenie przez Bank – na wniosek płatnika – kwoty za nabyty towar lub usługę na dwa odrębne rachunki: rachunek rozliczeniowy oraz specjalny powiązany rachunek VAT. Płatnik dokonuje jednej płatności przy użyciu przelewu MPP, wskazując miedzy innymi numer faktury lub okres (od 1 listopada 2019 roku istnieje możliwość płatności zbiorczych za wiele faktur do jednego beneficjenta poprzez podanie okresu, w jakim zostały wystawione), kwotę brutto, kwotę podatku VAT i NIP odbiorcy. Środki w ramach MPP są księgowane łączną kwotą na rachunku rozliczeniowym, a następnie kwota VAT jest przeksięgowywana na rachunek VAT.
Jakie są główne założenia MPP?
- Banki i Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe są zobowiązane do otworzenia i prowadzenia rachunku VAT.
- Stosowanie Mechanizmu Podzielonej Płatności jest obowiązkowe w określonych przypadkach, natomiast tam, gdzie jego zastosowanie jest dobrowolne, przepisy przewidują system zachęt dla podatników.
- Mechanizm znajdzie zastosowanie dla transakcji udokumentowanych fakturą VAT z wykazaną kwotą podatku.
- Mechanizm Podzielonej Płatności zakłada automatyczne rozdzielenie przez Bank kwoty za nabyty towar lub usługę na dwa odrębne rachunki dostawcy – rachunek rozliczeniowy oraz specjalny powiązany rachunek VAT. Płatnik dokonuje jednej płatności przy użyciu przelewu MPP, wskazując między innymi numer faktury lub okres, kwotę brutto, kwotę podatku VAT i NIP odbiorcy.
- Środki zgromadzone na rachunku VAT będzie można wykorzystywać w ograniczony sposób.

MPP: czy mnie dotyczy?

Czy MPP dotyczy klientów indywidualnych, czy przedsiębiorców?

Mechanizm Podzielonej Płatności dotyczy jedynie przedsiębiorców. Mechanizm znajdzie zastosowanie do płatności w złotych polskich, dla transakcji udokumentowanych fakturą VAT z wykazaną kwotą podatku.
Czy stosowanie MPP jest obowiązkowe, czy też dobrowolne dla wszystkich podmiotów? Czy przedsiębiorca jest zobowiązany do wykonywania wszystkich przelewów w formacie MPP?

Mechanizm Podzielonej Płatności jest obowiązkowy dla określonej listy towarów i usług, wymienionych w obowiązującym od 1 listopada 2019 roku załączniku do Ustawy VAT oraz dobrowolny dla dostawy towarów lub usług spoza listy. Wystawca faktury, którą należy uregulować za pośrednictwem MPP, ma obowiązek oznaczyć ją odpowiednią adnotacją, natomiast płatnik – niezależnie od oznaczeń na fakturze – musi sam zdecydować, czy należy ją uregulować poprzez MPP. Ponadto płatnik ma zawsze możliwość korzystania z MPP dla nabycia towarów lub usług nieobjętych obowiązkiem ustawowym, a wystawca faktury nie ma na to wpływu ani też nie może przewidzieć w jakiej formie płatność nastąpi. Ustawodawca przewidział w tym zakresie szereg zachęt, co ma skłaniać podatników do stosowania tego mechanizmu.
Jakie są przesłanki do korzystania z MPP przy płaceniu za faktury?

Ze względu na obowiązkowe stosowanie MPP w wymienionych wyżej przypadkach, każdy przedsiębiorca powinien dokładnie przeanalizować potencjalny wpływ tego mechanizmu na bieżącą działalność swojego przedsiębiorstwa. Dlatego sugerujemy kontakt z Państwa doradcą podatkowym.

Co powinienem wiedzieć?

Jak wygląda automatyczne rozdzielenie przez Bank kwoty na kwotę netto i kwotę VAT w MPP?
Co w sytuacji, gdy przedsiębiorca chce zapłacić za faktury, stosując MPP, a na rachunku VAT nie ma wystarczających środków?

Płatnik, który korzysta z MPP zleca jedną płatność z rachunku rozliczeniowego przy użyciu przelewu MPP, wskazując między innymi numer faktury lub okres, kwotę brutto, kwotę podatku i NIP odbiorcy. Bank zweryfikuje saldo dostępnych środków na rachunku VAT w odniesieniu do kwoty podatku wskazanej w MPP, a następnie:
- gdy środki na rachunku VAT wystarczą na pokrycie kwoty podatku – przeksięguje kwotę VAT z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy, a następnie zrealizuje przelew w MPP z rachunku rozliczeniowego;
- gdy środki na rachunku VAT wystarczą na częściowe pokrycie kwoty podatku – Bank przeksięguje środki z rachunku VAT do wysokości salda na rachunek rozliczeniowy, a następnie zrealizuje przelew w MPP z rachunku rozliczeniowego;
- gdy na rachunku VAT nie będzie środków na pokrycie kwoty podatku – Bank zrealizuje przelew w MPP z rachunku rozliczeniowego. Nie można zrealizować częściowo przelewu zleconego w MPP. Jeśli na rachunku VAT i rachunku rozliczeniowym, z którego zlecono przelew, brakuje środków na wykonanie przelewu w całości, Bank nie zrealizuje przelewu i żadne środki nie zostaną przeksięgowane z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy.
Czy na fakturach trzeba wpisywać numer rachunku VAT, czy oba numery rachunków? Jaki rachunek trzeba podawać w zleceniu przelewu w MPP, płatności do ZUS czy Urzędu Skarbowego?

Numery rachunków rozliczeniowych nie ulegają zmianie, w rozliczeniach z kontrahentami należy podawać jedynie numer rachunku rozliczeniowego. Również w bankowości elektronicznej jedynym rachunkiem debetowanym w MPP jest rachunek rozliczeniowy. Dotyczy to również przelewów do ZUS, które należy zlecać niezmiennie, jako przelew standardowy. Przelewy do Urzędu Skarbowego z tytułu podatku VAT, CIT, PIT, akcyzy lub należność celnych z wykorzystaniem środków zgromadzonych na rachunku VAT należy zlecać wykorzystując formatkę dla przelewów podatkowych.
W jakich sytuacjach można wykorzystywać środki zgromadzone na rachunku VAT?

Środki zgromadzone na rachunku VAT można wykorzystywać przede wszystkim w następujących przypadkach:
- Wpłaty podatku VAT, CIT, PIT
- zapłaty akcyzy, należność celnych
- płatności do ZUS
- płatności za faktury w MPP
- płatności z tytułu otrzymanej faktury korygującej
- przelewu środków pomiędzy własnymi rachunkami VAT
Z jakiego tytułu mogą wpłynąć środki pieniężne na rachunek VAT? Na rachunek VAT będą mogły być wpłacane środki pieniężne, które odpowiadają kwocie podatku VAT, pochodzące przede wszystkim z tytułu:
- należności za wystawioną fakturę (w MPP)
- należności wynikających z wystawionej faktury korygującej (w MPP)
- zwrotu podatku VAT przez Urząd Skarbowy
- przelewu środków między własnymi rachunkami VAT
- przelewów w MPP odrzuconych przez bank beneficjenta
Jak jest księgowany zwrot środków w sytuacji, gdy oryginalny przelew został zlecony przy wykorzystaniu tylko części środków z rachunku VAT (np. jeśli zabrakło środków na rachunku VAT)?

Zwrot nadanego komunikatu płatniczego realizowanego w MPP następuje na podstawie otrzymanej instrukcji (definicja kwoty VAT w opisie transakcji), tym samym nie wynika z pierwotnego schematu księgowego użytego do zainicjowania oryginalnego zlecenia. Płatność związana ze zwrotem komunikatu płatniczego (włączając w tą definicję zarówno przelew, jak i polecenie zapłaty) jest traktowana jako nowy komunikat płatniczy. Tym samym księgowanie będzie się odbywało na bazie treści nowego komunikatu płatniczego, a nie – komunikatu pierwotnego. W praktyce, w przypadku, gdy przelew został zlecony w kwocie 123 PLN (gdzie 12 PLN zostało pobrane z rachunku VAT, a reszta z rachunku rozliczeniowego), zwrot takiego przelewu nastąpi w kwocie 23 PLN na rachunek VAT, a w kwocie 100 PLN na rachunek rozliczeniowy.

Specyfikacja Importu Pliku PLI (PDF, 358KB)

Formatowanie XMLv3 dla Mechanizmu Podzielonej Płatności i płatności podatku (PDF, 367KB)

Formatowanie XMLv2 dla Mechanizmu Podzielonej Płatności i płatności podatku (PDF, 358KB)